Tokenomics
Hiểu về kinh tế học token và cung cầu trong crypto
Tokenomics là gì?
Định nghĩa
Tokenomics (Token + Economics) là nghiên cứu về kinh tế học của token, bao gồm cách thiết kế, phân phối, và quản lý token trong một hệ sinh thái blockchain. Nó quyết định giá trị, utility, và tính bền vững của một dự án crypto.
Thành phần chính
- • Supply Mechanics: Total, Circulating, Max supply
- • Distribution: Cách phân phối token
- • Utility: Use cases và chức năng
- • Incentives: Cơ chế khuyến khích
Tại sao quan trọng?
- • Định giá: Ảnh hưởng trực tiếp đến giá token
- • Sustainability: Quyết định tính bền vững
- • Adoption: Khuyến khích sử dụng
- • Investment: Cơ sở đánh giá đầu tư
Các loại Supply
Total Supply
Định nghĩa
Tổng số token đã được tạo ra và đang tồn tại
Ví dụ
Bitcoin: ~19.7M BTC
Tác động
Ảnh hưởng đến scarcity và giá trị dài hạn
Phân phối Token
Các nhóm phân phối
Public Sale (20-40%)
Token bán cho công chúng qua ICO, IDO, IEO
Team & Advisors (10-20%)
Dành cho team phát triển và cố vấn
Ecosystem (20-30%)
Phát triển hệ sinh thái, partnerships
Staking Rewards (15-25%)
Khuyến khích staking và bảo mật mạng
Vesting Schedule
Cliff Period
Thời gian token bị khóa hoàn toàn (6-12 tháng)
Linear Vesting
Unlock đều đặn theo thời gian (12-36 tháng)
Milestone Vesting
Unlock khi đạt được mục tiêu cụ thể
Performance Vesting
Dựa trên hiệu suất và KPIs
Token Utility & Use Cases
Payment & Fees
Transaction Fees
Thanh toán phí giao dịch trên network
Service Payment
Thanh toán dịch vụ trong ecosystem
Gas Fees
Phí thực thi smart contracts
Governance & Staking
Voting Rights
Tham gia governance và đề xuất
Staking Rewards
Stake để nhận rewards và bảo mật
Delegation
Ủy quyền cho validators
Access & Rewards
Platform Access
Truy cập features premium
Yield Farming
Cung cấp thanh khoản để earn
NFT Minting
Mint NFTs và collectibles
Framework phân tích Tokenomics
Checklist cơ bản
Red flags cần tránh
Tips phân tích nâng cao
- • Compare similar projects: So sánh với competitors
- • Track unlock schedule: Theo dõi lịch unlock
- • Monitor burn rate: Xem tỷ lệ burn token
- • Analyze adoption: Đánh giá mức độ sử dụng thực
- • Check governance: Xem hoạt động governance
- • Review roadmap: Kiểm tra roadmap và milestones
- • Community sentiment: Đánh giá sentiment cộng đồng
- • Developer activity: Theo dõi hoạt động dev
- • Partnership quality: Chất lượng partnerships